Arthur Merghelynck (5937) was in de 19e eeuw kasteelheer van het Kasteel Beauvoorde te Wulveringem in de Westhoek. Hij was een historicus in hart en nieren en had een ongekende passie voor genealogie, het stamboom onderzoek. Door het reuzewerk van Arthur Merghelynck kunnen personen uit de Westhoek nu nog steeds hun voorouder afstamming makkelijker terugvinden.
“Iedereen kent het verhaal dat de Westhoek zwaar geleden heeft tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ieper was platgebombardeerd en zo ook het stadsarchief. Wat je daar kon terugvinden, is er vandaag niet meer. Of toch niet de originele documenten”, zegt Ann Kelders van de Koninklijke Bibliotheek (KBR) in Brussel.
Arthur Merghelynck was kasteelheer van het Kasteel Beauvoorde te Wulveringem vanaf 1875. Hij kon zijn leven wijden aan zijn passie: familiegeschiedenis en genealogie. Zo bezochten Arthur Merghelynck en zijn medewerkers onder andere het stadsarchief van Ieper. Ze maakten er notities en noteerden alles wat de familie Merghelynck en ook aanverwanten aanging. Hij onderzocht de stambomen van verwante adellijke families uit de Westhoek en zocht dit alles verder op in de archieven.
Arthur Merghelynck verzamelde geboorte- en sterftedata en zelfs de trouwdatum van personen, naast andere belangrijke feiten. De context deed er minder toe voor hem. Gedurende zijn leven bouwde hij een reuze archief op, zowel met notities en overgeschreven documenten als met originele documenten uit de 16e of 17e eeuw. Zo heeft de Arthur Merghelynck heel wat kennis vergaard en ontstond er als het ware een back-up van alle data uit het Ieperse stadsarchief. Deze backup was na de Eerste Wereldoorlog enorm belangrijk.
“De data die Merghelynck vond, klasseerde hij volgens locatie in verschillende langwerpige mapjes. In die mapjes zitten kleine losse papieren met namen en notities. Naast die langwerpige mapjes schreef hij ook langwerpige boeken vol. In één van die boeken vind je bijvoorbeeld terug welke kosten er gemaakt zijn voor het feest van de intrede van de Hertog van Bourgondië”, vertelt Ann Kelders van de KBR. Verder in zijn archief vind je grote mappen en boeken waar hij allerlei zaken in stak en opschreef: pamfletten, doodsprentjes, huldeliederen en uiteraard stambomen. Al die zaken zijn vandaag enorm belangrijk voor mensen, die zelf aan stamboom onderzoek doen.
In zijn testament schonk hij zijn hele archief aan de KBR in Brussel. Je kan er vandaag terecht om de notities en documenten van Arthur Merghelynck door te nemen om zo je stamboom onderzoek verder aan te vullen. Als je dit hele archief wil doornemen, dan zal je een paar dagen of misschien zelfs weken moeten inplannen. Ann Kelders van de KBR vertelt hoe omvangrijk het archief is: “Zijn werkarchief bestaat uit meer dan 500 documenten en nog niet alles is gedigitaliseerd. Je zal je dus moeten worstelen door boeken, losse papieren en kleine stukjes papier, waar overal informatie op staat.”
Arthur Merghelynck mogen we dus de redder van het stamboomonderzoek noemen voor de Westhoek. Mensen uit Ieper en omgeving, die vandaag aan stamboomonderzoek doen, kunnen zich dus alleen nog maar beroepen op het archief van Arthur Merghelynck.
De kasteelheer van het Kasteel Beauvoorde was een excentrieke man. Arthur Merghelynck had een grote interesse voor de Middeleeuwen. Zo verzamelde hij documenten, die zelfs dateren van het begin van de 14e eeuw, de tijd van de Guldensporenslag. Je kon het ook zien aan zijn interieur. Hij richtte het kasteel helemaal in de stijl van de 17e eeuw. Vandaag probeert Herita het interieur terug te zetten zoals het was toen Arthur Merghelynck (5937) stierf, maar dat is een moeilijke opdracht. Men vindt namelijk geen boedelbeschrijving.
Kasteel Beauvoorde in de Westhoek, is een 17e-eeuwse lusthof omringd door een kasteelpark. Het kasteel is momenteel gesloten voor restauratie en daar knelt het schoentje. Arthur Merghelynck, de voormalige eigenaar van Kasteel Beauvoorde, stierf in 1908 en wilde dat het kasteel behouden bleef in de staat waarin het zich toen bevond.
In 1875 koopt jonkheer Arthur Merghelynck, toen amper 22, het vervallen kasteel Beauvoorde gelegen in het schilderachtige dorpje Wulveringem in de Westhoek. Arthur Merghelynck is een romanticus en renoveert het kasteel zoals het er volgens hem in de 17e eeuw uitzag. Hij verzamelt een collectie meubels en kunstwerken én siert daarmee iedere kamer in het kasteel op. Rondom het slot laat hij een Frans-Engels park aanleggen.
Een kleine dertig jaar later bepaalt Arthur Merghelynck in zijn testament dat de tijd hier moet blijven stilstaan en draagt het kasteel over aan de Belgische staat. Zijn echtgenote Julienne Flyps (6215) krijgt het vruchtgebruik en blijft in het kasteel wonen tot haar dood in 1941. Nu zorgt erfgoedorganisatie Herita voor het onderhoud, de uitbating én de restauratie.
In 1905 liet Merghelynck, die kinderloos was, het Kasteel Beauvoorde dus na aan de Belgische Staat. Die schonk het later aan de Vlaamse Gemeenschap en zo kwam het uiteindelijk bij Herita terecht (het vroeger Erfgoed Vlaanderen). Het was de wens van Arthur Merghelynck dat er niets aan het interieur of het exterieur van het kasteel veranderd mocht worden. Herita wil die wens vervullen.
Enkele belangrijke data over het Kasteel Beauvoorde en Arthur Merghelynck.
1875 Jonkheer Arthur Merghelynck uit Ieper koopt Kasteel Beauvoorde in Wulveringem. Het gebouw ligt zo goed als in puin, maar Arthur is zo gecharmeerd door de locatie dat hij besluit om het kasteel te redden.
1876 Start van de restauratie. Het kasteel krijgt zijn 17de-eeuwse grandeur terug.
1879 Arthur neemt zijn intrek in het kasteel. Het wordt zijn zomerresidentie. Tijdens de wintermaanden verblijft hij in zijn woning in de Elverdingsestraat te Ieper.
1895 Arthur huwt met Julienne Flyps (6215) (°1868). Ze is de dochter van een landbouwer uit Langemark en werkte als dienster in ‘Het Gouden Hoofd’, een herberg in de Rijselstraat in Ieper waar Arthur regelmatig zijn aperitief gaat drinken. Familie en vrienden vinden het niet kunnen dat Arthur Merghelynck beneden zijn stand trouwt. Hij breekt met hen en dat zal er ook toe leiden dat geen enkel familielid ook maar iets van hem zal erven.
1908 Arthur overlijdt in Ieper op 55-jarige leeftijd. Hij was bijna blind geworden (door een ooginfectie die niet genas) en was vermoedelijk ook ziek. Hij wordt begraven op het kerkhof van Wulveringem. Julienne Flyps overlijdt in 1941 en wordt naast haar man begraven.
Arthur Merghelynck (5937) ontpopte zich tot de katholieke voorman van Wulveringem. Hij was gemeenteraadslid en later 19 jaar burgemeester. Naast het burgemeesterschap was het beroep van Arthur Merghelynck ‘eigenaar’. Hij bezat huizen, hoeves en gronden. Hij hoefde niet te werken en kon zijn tijd besteden aan zijn passie: familie geschiedenis en stamboom onderzoek. Hij was terzelfdertijd ook vrijwillig aan de slag als stadsarchivaris te Veurne en Ieper.
Historica Véronique Lambert is al enige tijd op zoek naar bronnen, die meer kunnen vertellen over het Kasteel Beauvoorde, vooral over hoe het kasteel er uit moet hebben gezien vlak voor het overlijden van Arthur Merghelynck (5937). “We weten uit onderzoek dat er in sommige kamers en delen van het kasteel in de decennia na het overlijden van Merghelynck wel wat veranderingen zijn gebeurd. Hier en daar een ander behangpapier, meubels die verplaatst zijn, kunstwerken die verdwenen zijn en daar willen we graag naar op zoek”. Herita restaureert het kasteel en wil het, conform de laatste wilsbeschikking van Merghelynck, herstellen in de toestand van 1908. Maar hoe zag de inrichting er toen uit? Op de zolder werden de oorspronkelijke rolgordijnen teruggevonden (met het wapenschild van Merghelynck erop). Merghelynck zelf schreef een boek over het kasteel met allemaal weetjes en ook foto’s, helaas werd dat boek jaren voor zijn dood gepubliceerd. Dankzij dat boek hebben ze al heel wat informatie kunnen verzamelen, maar er ontbreekt nog veel.
Het goudleder behang, dat zich boven het schrijnwerk van de ridderzaal in Kasteel Beauvoorde bevindt, dateert van de 17de eeuw. Dit Mechels goudleer geeft de ruimte een indruk van grote luxe en rijkdom. Het lederen behang staat bekend als ‘cuir de Cordoba’ of ‘Cordoba-leer’. Dat is wanddecoratie van fijn leer, meestal van gelooide kalfshuiden, waarop afbeeldingen van bladzilver werden bevestigd en afgedekt met een goudkleurige vernis. Het goudleer werd over houten lijsten gespannen en daarna tegen de wand geplaatst. Hierdoor kon het behang gemakkelijk worden meegenomen als je zou verhuizen. Handig! In de ridderzaal was het Goudlederbehang niet op houten lijsten gespannen, maar met lijm en nagels aan de muur bevestigd. In de ridderzaal hangt de kwartierstaat van Léopold Merghelynck, de vader van Arthur Merghelynck (5937), geschilderd door August Böhm in 1874 en opgemaakt door jonkheer Arthur.
Tijdens WO II bijvoorbeeld werd het hele kasteel leeggehaald. Meubels en objecten werden bij inwoners van Wulveringem ondergebracht. Werden alle meubels teruggebracht? Misschien vinden we nog wel een bed, servies of kast in één of andere woonkamer in Vlaanderen terug? Na de bevrijding en het einde van de Duitse bezetting in België tijdens de Tweede Wereldoorlog werd alles teruggeplaatst, maar de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde (KANTL), die er toen onderdak vond, was niet tevreden. Ze gaven het kasteel een opknapbeurt en kozen voor een thematische opstelling (alle religieuze werken in de kapel, alle eetgerei in de keuken…).
Arthur Merghelynck (5937) zijn betovergrootmoeder was Marie Jeanne Florisoone (Florisoone) (1865).
Meer info uit onze Genealogie
Door op de blauwe afstammingsknop te drukken op onderstaande webpagina’s van onze “Florizoone Stam” website, ziet u de respectievelijke voorouderreeksen van bovenvermelde personen met eventuele broers zusters en kinderen.
